Türkiye'den vatandaşlık almak isteyen yabancı uyruklulara taşınmaz alımı karşılığında Türk vatandaşlığı verilmesi uygulamasında 2017'de alt limit olan 1 milyon doların hükümet tarafından Eylül 2018'de 250 bin dolar olarak düzenlenmesi, yabancı yatırımcının gözünü Türkiye'ye çevirdi. Düzenleme 250 bin doların çok düşük bir meblağ olduğu gerekçesiyle eleştirilmişti. Ancak yabancılar işi neredeyse bedavaya getirmenin yolunu da bulmuş görünüyor.
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, "En az 250 bin Amerikan Doları ya da karşılığı Türk lirası tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın alan yabancı yatırımcılar için vatandaşlık hakkı tanınmıştı. Lakin bazı taşınmaz maliklerinin belli bir bedel karşılığında resmi olarak satış yaparak, üç yıl sonra taşınmazı geri almak üzere protokoller yaptıklarını duyuyoruz. Türk vatandaşlığı ucuza getirilmemeli" dedi.
Akdoğan "Piyasada bazı taşınmaz maliklerinin ucuz vatandaşlık satışına aracılık yapmaya başladıklarını duyuyoruz. Buna göre, satış bedeli transferi gerçekleştikten sonra yeri sattıkları yabancılardan vekalet alarak ya da ek bir protokol yaparak taşınmazın üç yıl sonra tekrar kendilerine satışı konusunda yetki alıyorlar. Bu yolla bir yabancı belki çok düşük bir tutara vatandaşlık alabiliyor, hatta evini satan kişi o evde oturmaya ya da kira almaya devam ediyor. Eğer yabancı alıcı bu sürede ölürse, verdiği vekaleti iptal ederse, bu yola başvuranlar büyük zarara uğrarlar" dedi.
Gerekli tedbirler alınabilir
Konuya ilişkin yapılacak yasal düzenlemeler ile bu tür hileli satışların önüne geçilebileceğini belirten TÜGEM Başkanı, "Yapılacak yasal düzenleme ile öncelikle evi satan kişilerin bu süre boyunca aynı evde oturup oturmadıkları, hatta ticari mülkler için kiraların kime ödendiği tespit edilebilir. Gene taşınmazın üç yıl sonraki satışında, bir önceki satıcının kendisine veya akrabalarına satış hakkı verilmeyebilir" dedi.
Kaç kişi vatandaş oldu?
Resmi verilere göre Türkiye'de 2019 yılında 6 bin 85 yabancı ülke vatandaşı, taşınmaz edinimi yoluyla Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden (TKGM) uygunluk belgesi aldı. TKGM, söz konusu düzenlemenin hayata geçtiği 2017'den bugüne kadar, belirlenen rakamlarda taşınmaz edinen 101 ülkeden toplam 6 bin 694 yabancı ülke vatandaşına, Türk vatandaşlığı için uygunluk belgesi düzenledi.
Bu kapsamdaki düzenlemeden en çok yararlanan yabancılar arasında ilk sırayı 1475 kişiyle İran vatandaşları aldı. 842 kişiyle Iraklılar ikinci, 812 kişiyle Afganistanlılar üçüncü sırayı alırken bu ülkeyi 658 kişiyle Yemen, 390 ile Filistin, 365 ile Ürdün, 291 ile Libya, 268 ile Çin, 229 ile Mısır ve 139 ile Pakistan vatandaşları takip ediyor.
A.Safa Terzi
