RECEP BAHAR / DETAY HABER
Türkiye genelinde konut satışları 2020 Temmuz ayında Temmuz 2019'a göre yüzde 124.3 artarak 229 bin 357 oldu. Bu rakam, aylık bazda bugüne kadarki en yüksek rakam! Konut satışlarında, İstanbul 39 bin 432 konut satışı ve yüzde 17.2 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u, 26 bin 885 konut satışı ve yüzde 11.7 pay ile Ankara, 15 bin 614 konut satışı ve yüzde 6.8 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının en düşük olduğu iller sırasıyla 19 konut ile Hakkari, 30 konut ile Ardahan ve 74 konut ile Şırnak oldu.
Kredili satışlar coştu
Türkiye genelinde 2020 Temmuz ayında banka kredili (ipotekli) konut satışları Temmuz 2019'a göre yüzde 900.6 artış göstererek 130 bin 721 oldu. Bu da bir rekor olarak kayıtlara geçti! Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 57 olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul 24 bin konut satışı ve yüzde 18.4 pay ile ilk sırayı aldı. İpotekli konut satışının en az olduğu il 7 konut ile Hakkari oldu. Nakit ve senetli konut satışları 2020 Temmuz ayında Türkiye genelinde Temmuz 2019'a göre yüzde 10.6 artarak 98 bin 636 oldu. Bu tarz satışlarda İstanbul 15 bin 432 konut satışı ve yüzde 15.6 pay ile ilk sıraya yerleşti.
İkinci el daha hareketli
Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı 2020 Temmuz ayında Temmuz 2019'a göre yüzde 74.5 artarak 67 bin 937 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 29.6 oldu. Türkiye genelinde halen yüz binlerce yeni konut alıcısını bekliyor. Bu konutların çoğunun İstanbul'da çok katlı binalarda bulunması ve inşaatlarının bitmemiş olması, satışlarını zorlaştırıyor. İlk satışlarda İstanbul 10 bin 429 konut satışı ve yüzde 15.4 ile en yüksek paya sahip olurken, İstanbul'u 6 bin 355 konut satışı ile Ankara ve 4 bin 524 konut satışı ile İzmir izledi. İkinci el konut satışlarında ise 161 bin 420 konut el değiştirdi.
Yedi aylık bilanço
Ocak-Temmuz döneminde 854 bin 126 konut satışı gerçekleşerek, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 40.5 artış gösterdi. Ocak-Temmuz döneminde banka kredili konut satışı yüzde 313.9 artarak 397 bin 95, diğer satış türlerinde ise yüzde 10.8 azalarak 457 bin 31 oldu. Bu dönemde ilk defa satılan konutlar 265 bin 709 oldu. İkinci el konut satışları da yüzde 62.1 artarak 588 bin 417 olarak gerçekleşti.
Vatandaşların konut borcu fırladı
Konut satışları iyi güzel de değirmenin suyu nereden geldi? Elbette bankalardan. Bu noktada kamu bankaları kredi faizlerini aşağı çekerek, başat rol oynadı. Ancak faiz oranları Ağustos ayında yüzde 50'den fazla artış gösterdi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) verilerine göre bu yıl 3 Ocak'ta vatandaşların bankalara olan konut kredisi borcu 199.2 milyar TL idi. Bu miktar 6 Mart'ta 208.3, 5 Haziran'da ise 211.9 milyar TL'ye yükseldi. Salgının yoğun olduğu dönemlerde konut kredisi kullanımında az bir artış oldu. Konut kredisi kullanımı 5 Haziran ile 3 Temmuz arasında 27 milyar TL, 3 Temmuz ile 7 Ağustos arasında 26.8 milyar TL oldu. Dolayısıyla 2 aylık dönemde 53.8 milyar liralık konut kredisi kullandırıldı. Bu da 500 bin liralık daireden 107 bin 600 daire anlamına geliyor! Böylece yılbaşından bu yana konut kredisi borcu 199.2 milyar liradan 265.7 milyar liraya çıktı!
Yabancıya satış azaldı
Temmuz 2020'de yabancılara yapılan konut satışları, salgının etkisiyle Temmuz 2019' göre yüzde 34.6 azalarak 2 bin 741 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Temmuz 2020'de ilk sırayı bin 46 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 615 konut satışı ile Antalya izledi. Temmuz ayında İran vatandaşları Türkiye'den 540 konut satın aldı. İran'ı sırasıyla, 388 konut ile Irak, 154 konut ile Rusya, 149 konut ile Afganistan ve 143 konut ile Almanya izledi. Salgın döneminde ilk 5 içinde yer alan Çinliler, 57 konutla bu kez 14. olabildi.