RECEP BAHAR / ANALİZ
Türkiye İstatistik Kurumunun 2009-2019 dönemini kapsayan KOBİ İstatistikleri Raporu'na göre, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) cirosu 2009'da 909 milyar lira seviyesindeyken, 2019'da 4 trilyon 507 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Ancak 2009'da 1 ABD Doları 1.65 TL idi. O dönemde KOBİ'ler 551 milyar dolar ciro yapmıştı. 2020 yılında ise ABD Doları ortalama 7.50 seviyesine çıktı. KOBİ'lerin dolar bazında cirosu 609 milyar dolara çıktı. KOBİ'ler 11 yılda TL bazında 5 kat büyürken, ABD Doları bazında büyüme yüzde 12 olarak gerçekleşti. Lakin KOBİ başına ciro 2009'da 209 bin 904 dolarken, 2020'de bu rakam 189 bin dolara geriledi!
İşletmelerin çoğu KOBİ
KOBİ'lerin içinde 2019 itibarıyla mikro işletmelerin oranı yüzde 92.5, küçük işletmelerin oranı yüzde 6.4 ve orta ölçekli işletmelerin oranı yüzde 1.1 olarak belirlenirken, KOBİ'lerin ülkedeki tüm girişimler içindeki payı yüzde 99.8 olarak hesaplandı. Bu dönemde, imalat sektöründe büyük ölçekli girişim sayısı dalgalı seyir izlerken, KOBİ sayısı düzenli olarak arttı. İmalat sektöründe faaliyet gösteren KOBİ sayısı 2009'da 319 bin 408 iken, 2019'da 400 bin 352'ye çıktı.
İnşaat sektöründe de 2009'da 134 bin 310 olan KOBİ sayısı, 2019'da 224 bin 161 olarak kayıtlara geçti. Aynı dönemde, mikro, küçük ve orta ölçekli işletme sayısı toptan ve perakende ticaret sektöründe 1 milyon 57 binden 1 milyon 168 bine, diğer sektörlerde de 1 milyon 115 binden 1 milyon 428 bine yükseldi.
İstanbul birinci, Bayburt sonuncu
KOBİ'lerin illere göre dağılımı incelendiğinde, en fazla girişim merkezinin bulunduğu iller arasında 797 bin 302 ile İstanbul ilk sırada yer aldı. Bu ili Ankara 235 bin 552, İzmir 204 bin 822, Antalya 133 bin 644 ve Bursa 129 bin 83 girişim sayısıyla takip etti. En az sayıda girişim merkezinin bulunduğu iller, 2 bin 313 girişimle Bayburt, 2 bin 522 girişimle Ardahan, 2 bin 702 girişimle Tunceli, 3 bin 587 girişimle Gümüşhane ve 3 bin 936 girişimle Hakkari olarak sıralandı.
Çalışan sayısı arttı
KOBİ'lerde çalışan sayısı 2009'da 7 milyon 650 bin iken, 2019 yılında 11 milyon 329 bine ulaştı. Bunların 5 milyon 620 bininin mikro, 3 milyon 111 bininin küçük ve 2 milyon 598 bininin orta ölçekli girişimlerde çalıştığı görüldü. Bu dönemde, KOBİ'lerde toptan ve perakende sektöründe çalışan sayısı 3 milyon 108 bin, imalat sektöründe 2 milyon 573 bin ve inşaat sektöründe 1 milyon 195 bine yükseldi. Diğer sektörlerdeki KOBİ'lerde çalışan sayısının da 2019'da 4 milyon 454 bin olduğu belirlendi.
