RECEP BAHAR / HABER ANALİZ
Türkiye; sabah erken saatlerde yapılan operasyonlara Ergenekon, Balyoz ve FETÖ süreçlerinden aşinaydı ancak Cumartesi günü ilk kez ekonomi alanında bir sabah hamlesine tanık oldu.
Normalde ekonomiye dair hamleler, piyasalar etkilenmesin diye Cuma günü saat 17.30'dan sonraya bırakılırdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 11 Nisan 2016'da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı olarak atadığı Murat Çetinkaya'yı Cumartesi sabahın erken saatlerinde Cumhurbaşkanı Kararı ile görevden aldı.
Murat Çetinkaya'nın yerine aynı karar ile Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Murat Uysal atandı. Operasyonda Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın da izleri görülüyor zira Murat Çetinkaya, Boğaziçi Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilmi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü ile Sosyoloji bölümleri mezunu idi. Murat Uysal ise Bakan Albayrak gibi İstanbul Üniversitesi mezunu.
Uysal, İngilizce İktisat Bölümü'nden; Albayrak ise İngilizce İşletme Bölümü'nden mezun oldu
Faizleri düşürmemesi etkili oldu
Murat Çetinkaya'nın görevden alınmasında Merkez Bankası'nın son dönemde 'yüksek faiz'de ısrar etmesinin etkili olduğu tahmin ediliyor.
Zira Merkez Bankası'nın geçen yıl 13 Eylül'de gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizi, enflasyonun yüzde 20'leri aşması ve ABD Doları'nın 6.50'yi geçmesi nedeniyle yüzde 24'e çıkartılmıştı. Ancak son dönemde doların 5.60 bandına, enflasyonun da yüzde 16'nın altına gerilemesi nedeniyle hükümet cenahında faiz indirimi beklentisi oluştu.
Murat Çetinkaya başkanlığındaki Merkez Bankası yönetimi, "ABD ile yaşanan S-400 krizi, bütçenin 2019'un ilk 5 ayında 66.5 milyar lira açık vermesi, Hazine'nin Haziran ayındaki nakit açığının yaklaşık 11 milyar liraya çıkması" gibi nedenlerden yola çıkarak, yerli-yabancı nakit para sahiplerinin TL'de çıkıp dövize yönelmesinin önüne geçmek için politika faizini indirmeye yanaşmadı. Oysa 2019 yılı bütçesinin tamamında 80.5 milyar dolarlık bütçe açığı öngörülmekteydi.
Yüksek faiz bütçeyi yutuyor
Öte yandan diğer açıdan bakıldığında yüksek faizlerin bütçeyi de yuttuğu ortaya çıkıyor. Nitekim 2019'un ilk 5 ayında faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47.6 yükselerek 46 milyar 384 milyon lirayı geçti.
Dahası yüksek faiz nedeniyle Ak Parti hükümetlerinin 2002'den bu yana ekonominin büyümesinde büyük görev yüklediği inşaat sektörü başta olmak üzere birçok kritik önemi haiz sektörde yaprak kıpırdamıyor.
Yeni Mesaj'ın 6 Temmuz Cumartesi günkü nüshasında vurgulandığı gibi konut sektöründe kullanılan krediler son bir yılda 188 milyar liradan 168 milyar liraya geriledi.
Bu veri, vatandaşın yüksek faizler nedeniyle çok az tutarda konut kredisi kullandığını, buna karşılık eskiden aldığı konut kredilerini ödemeye devam ettiğini ortaya koyuyor.
Yeni Başkan'dan ilk mesajlar
Cumhurbaşkanı Kararı ile Murat Uysal'ın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası başkanlığına atanmasının ardından Merkez Bankası'ndan bir duyuru yayımlandı. Duyuruda şu noktaların altını çizdi: "Başkan Murat Uysal yaptığı ilk açıklamada, bankamızın kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde temel amacı olan fiyat istikrarını (enflasyon) sağlamaya odaklı para politikası araçlarını bağımsız bir şekilde uygulamaya devam edeceğini belirtti. Yeni dönemde fiyat istikrarı ve finansal istikrar (döviz kurları) hedefleri doğrultusunda uygulanacak politikalar ile ilgili iletişim kanallarının en üst düzeyde kullanılacağını belirten Uysal, bu çerçevede önümüzdeki günlerde bir basın toplantısı düzenleyecektir."
İstanbul'da 1971 yılında doğan Uysal, Galatasaray Lisesinin ardından İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi (İngilizce) İktisat Bölümünden mezun oldu.
Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Bankacılık ana bilim dalında yüksek lisans yapan Uysal, bu dönemde "Enflasyon Hedeflemesi, Dünyada ve Türkiye'deki Uygulamaları" konulu yüksek lisansını tamamladı.
Meslek hayatına 1998 yılında bankacılık sektöründe başlayan Uysal, Döviz ve Para Piyasaları ile Menkul Kıymetlerden Sorumlu Uzman ve Yöneticilik görevlerinde bulundu.
Türkiye Halk Bankasında Para ve Sermaye Piyasaları Daire Başkanı olarak 2007-2011 tarihlerinde çalışan Uysal, Kasım 2011-Haziran 2016 döneminde ise Halk Bankasında hazine yönetiminden sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüttü.
Eş zamanlı 2008-2010 yıllarında Halk Yatırım AŞ Denetim Kurulu Üyesi, 2011 yılında Halk Portföy AŞ Yönetim Kurulu Üyesi, 2012-2014 yıllarında Halk Portföy AŞ Yönetim Kurulu Başkanlığı, Nisan 2015-Nisan 2016 döneminde Halk Leasing Finansal Kiralama AŞ Yönetim Kurulu Üyesi olan Uysal, Mart 2015-Haziran 2016 tarihlerinde ise Halk Yatırım Menkul Değerler AŞ Yönetim Kurulu Başkanlığı görevinde bulundu.
