SELİM AYANOĞLU
Kamuoyunda sosyal medya düzenlemesi olarak bilinen ve Temmuz ayında yürürlüğe giren yasa kapsamında Facebook, Twitter, Instagram ve YouTube gibi Türkiye'de milyonlarca lira para kazanan sosyal medya ağ sağlayıcıları için temsilci bulundurma süreci 1 Ekim'den itibaren başladı.
29 Temmuz'da TBMM'de kabul edilen İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Yasa, Türkiye'den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan dış kaynaklı her sosyal ağ sağlayıcıya Türkiye'de temsilci bulundurma şartı koşuyordu. Bunlara WhatsApp, Facebook, Instagram, YouTube, Twitter gibi sosyal medya uygulamaları da dahil.
Aşama aşama ceza gelecek
Yasa kapsamında Bilgi ve Teknoloji Kurumu (BTK), Türkiye'de temsilci bulundurma yükümlülüğüne ilişkin bu kurumlara bildirimde bulunacak. Bildirimi takip eden 30 gün içinde yükümlülüğün yerine getirmeyen sağlayıcılara BTK tarafından, önce 10 milyon lira idari para cezası verilecek. İdari para cezası verilmesini takip eden 30 gün içinde halen yükümlülüğün yerine getirmeyen Amerikalı sosyal medya şirketleri, 30 milyon lira daha ceza ödemek zorunda kalacak. Sonraki aşamalarda da bu sosyal ağ sağlayıcılara reklam yasağı getirilmesi ve yüzde 50 ile 90 oranında bant daraltma, yani yavaşlatma, cezası verilecek.
Temsilcilik açmıyorlar
Ancak şu ana dek Facebook, Twitter ve YouTube gibi sosyal medya ağ sağlayıcılarından kamuoyuna yansıyan bir başvuru yok. Oysa bu şirketler Türkiye'de katır yüküyle para kazanıyor, cari açığın artmasına yol açıyor. İfade Özgürlüğü Derneği'nden Yaman Akdeniz'e göre bu kurumlar Türkiye'de temsilcilik açma yoluna gidecek gibi görünmüyor. Akdeniz, Twitter'ın bugüne dek ifade ve basın özgürlüğüne yönelik tehdit oluşturabilecek kararları uygulamamayı tercih ettiğini, ancak Türkiye'de temsilcilik açmasıyla birlikte uygulamak zorunda kalacağını belirtti. İnternet hukuku uzmanı Akdeniz, "Bu sebeple Twitter'ın Türkiye'ye herhangi bir yatırım yapacağını sanmıyorum. Hatta bundan eminim. Benzer şekilde Facebook'un da bu yolu izlemeyeceği kanaatindeyim. Ancak Google benim için tümüyle bir muamma" değerlendirmesini yaptı.
Kapatma Mayıs 2021'i bulur
1 Ekim'de sosyal medya sağlayıcıları için başlatılan temsilci bulundurma süreci ilk etapta bu uygulamaları kullananlar için bir değişikliğe yol açmayacak. Ancak eğer kullandıkları sağlayıcılar Türkiye'de temsilcilik açmayı reddederse, uzun vadede bu sitelere erişemeyebilir. Yaman Akdeniz'e göre eğer sağlayıcılar temsilcilik açmayı tümüyle reddederse, yasada belirtilen süreler de göz önüne alındığında, sosyal medya site ve uygulamalarına bant daraltma kararının verilmesi 2021 Mayıs ayını bulabilir.
