Hasan b. Ebi'l-Hasan Basri şöyle diyor:
Müminlerin Emiri Ali b. Ebi âyle buyurdu: "Ey genç! Abdestini güzel al ki Allah da sana güzellikte bulunsun…"
Ardından yola düştü ve Basra pazarına girdi. Orada alışverişle meşgul olan kimselere baktı. Şiddetle ağladı ve şöyle buyurdu: "Ey dünyanın kulları ve dünya ehlinin işçileri! Günü yemin içmekle geçiriyor, geceyi ise yataklarınızda uyumakla geçiriyorsunuz. Bu arada ahiretten gafilsiniz. O halde ne zaman ahiret için azık toplayacak ve ahiret işlerini düşüneceksiniz."
Bir şahıs kalkıp şöyle dedi: "Ey Müminlerin Emiri! Geçimimizi temin etmek için çalışmak zorundayız. Aksi takdirde ne yapalım?"
Müminlerin Emiri şöyle buyurdu: "Helal yoldan kazanmak ahiret işine engel değildir. Ama eğer, 'stoklamaktan başka çaremiz yok' dersen özrün kabul edilmez."
O şahıs ağlar bir halde geri döndü. Müminlerin Emiri (a.s) şöyle buyurdu: "Geri dön de senin için daha fazla açıklamada bulunayım."
O şahıs geri döndü ve İmam (a.s) şöyle buyurdu: "Ey Allah'ın kulu! Bil ki her kim dünyada ahireti için çalışırsa, şüphesiz ahirette sevabını kâmil bir şekilde elde eder. Her kim de dünyada dünya için çalışırsa ahiretteki mükâfatı cehennem ateşidir."
Müminlerin Emiri (a.s) daha sonra Allah-u Teâlâ'nın şu ayetini tilavet buyurdu: "Her kim de tuğyan edip dünya hayatını seçerse şüphesiz ki onun yeri cehennemdir." (Bihar, 77/422/41).
Ebu Said şöyle diyor:
Ali (a.s) pazara gidiyor ve şöyle buyuruyordu: "Ey pazar ehli! Allah'tan korkun ve yemin içmekten sakının zira yemin içmek eşyayı sattırsa bile bereketini yok eder. Şüphesiz tüccar kimse alışverişinde hakka riayet edeni dışında facirdir. Selam olsun sizlere!"
Daha sonra gidiyor ve birkaç gün sonra yeniden gelerek aynı sözleri tekrar ediyordu. İmam (a.s), ne zaman pazara girse pazar ehli, "Karnı büyük kimse geldi" diyorlardı o ise şöyle buyuruyordu: "Altı yemek üstü ise ilimdir." (a.g.e., 103/102/44).
İmam Ali (a.s), pazarları gezip tüccarlara öğüt vererek şöyle buyuruyordu: "Ey tüccar topluluğu! Her şeyden önce Allah'tan hayır ve bereket talep edin. Bereketini (alışverişte) kolaya almakta arayın ve (güzel ahlakla) müşterilerinize yaklaşın, kendinizi hilm/yumuşak huy ile süsleyin.
Yemin içmekten sakının, yalandan uzak durun, zulmetmekten korkun, mazlumlara karşı insaflı olun, faize yaklaşmayın, ölçü ve tartıyı tam yapın, insanların malını eksik vermeyin ve yeryüzünde fesat çıkarıcılar olmayın." (a.g.e., 78/54/100). (Muhammed Muhammedî Reyşehrî, Mizanu'l-Hikmet).
OKAN EGESEL
